Przelew bankowy czy też polecenie przelewu jest jedną z form pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych. Polega on na wydaniu bankowi (również na poczcie) dyspozycji mówiącej o przekazaniu pewnej kwoty pieniędzy z rachunku bankowego jego właściciela na wskazany rachunek bankowy osoby trzeciej. Dyspozycja tego typu może być wydana za pośrednictwem dokumentu papierowego (odpowiedni druk do przelewu) lub też drogą elektroniczną. Jeżeli chodzi o systemy elektroniczne umożliwiające przelewy bankowe należy wspomnieć o dwóch podstawowych, a mianowicie o zwykłym systemie Elixir oraz systemie przyspieszonym SORBNET.
Zacznijmy od systemu Elixir (Elektroniczna Izba Rozliczeniowa). Jest to system międzynarodowy funkcjonujący w ramach Krajowej Izby Rozliczeń pośredniczący w elektronicznej wymianie komunikatów o różnego typu zleceniach płatniczych, a także wierzytelnościach.
System Elixir pośredniczy w wymianie:
- poleceń przelewu
- dowodów wpłat
- poleceń zapłaty
- czeków pochodzących z rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych (ROR)
- not obciążeniowych
Wejście do systemu jest otwarte od godziny 22:30 w niedzielę do godziny 21:30 w piątek. W dniu ustawowo wolnym od pracy lub w dwóch następujących po sobie wejście do systemu Elixir jest zamknięte od godziny 21:30 dnia poprzedzającego pierwszy dzień wolny do godziny 22:30 ostatniego dnia wolnego. Wejście może być otwarte w innym czasie na wniosek banku lub instytucji finansowej, posiadającej umowę z Elektroniczną Izbą Rozliczeniową.
System SORBNET to system służący do rozliczeń wysoko kwotowych. Jest on prowadzony przez NBP (Narodowy Bank Polski). Obsługuje on rachunku bieżące banków prowadzone w NBP używane do rozliczeń międzybankowych. Jest to system umożliwiający rozliczenia hurtowe prowadzone w czasie rzeczywistym. Umożliwia także bankom stały wgląd w stan rachunku bieżącego w NBP i wykonywanie na nim różnego typu transakcji.
Podstawową zaletą systemu w porównaniu z systemem Elixir jest szybkości wykonywania transakcji. System przyjmuje zlecenia w sposób ciągły. Od wysłania zlecenia przez bank zleceniodawcy do odebrania go przez bank zleceniobiorcy mogą mijać zaledwie minuty. W przypadku systemu Elixir minimalny czas od wysłania do odebrania zlecenia może wynosić dwie godziny (rozliczenia w tym systemie odbywają się w trakcie dnia trzykrotnie). SORBNET przyjmuje zlecenie codziennie w dni robocze od 7:30 do 18:00 przy czym zlecenia klientów przyjmowane są do 16:00. Rozliczenia prowadzone są w złotówkach. Od 2004 roku funkcjonuje również SORBNET-EURO umożliwiający podobne rozliczenia we wspólnej walucie europejskiej. System ten połączony jest z systemem europejskim RTGS TARGET.